Διδάσκουσα: Ελισάβετ Χαϊντενράιχ

 

Η σύγχρονη τηλεπικοινωνία δεν νοείται χωρίς τις τεχνολογικές βάσεις της οι οποίες θεμελιώθηκαν το 19ο και την αρχή του 20ου αιώνα, και μάλιστα πάντα σε μορφή δικτύων. Τα ιστορικά βασικότερα τεχνικά δίκτυα της σύγχρονης τηλεπικοινωνίας είναι εκείνα του ηλεκτρικού ρεύματος, της ασύρματης επικοινωνίας, της τηλεφωνίας και της ραδιοφωνίας. Μαζί με τα νέα τεχνικά δίκτυα της μεταφοράς (σιδηρόδρομος, αυτοκινητόδρομος, αεροπορία) τα οποία αναπτύχθηκαν επίσης το 19ο και την αρχή του 20ου αιώνα, δεν κατέστη μόνο δυνατή η άνευ προηγούμενο στην ιστορία της ανθρωπότητας νέα ταχύτητα της μεταφοράς μηνυμάτων, ανθρώπων και εμπορευμάτων, αλλά γεννήθηκε και μια καθημερινή κουλτούρα στο πλαίσιο του σύγχρονου επιστημονικού – τεχνολογικού πολιτισμού.

Όλα τα νέα τεχνικά δίκτυα της επικοινωνίας και της μεταφοράς και τα νέα βιώματα τα οποία προκάλεσαν και πρόσφεραν σε όλο και περισσότερους ανθρώπους, άλλαξαν στη διάρκεια του 20ου αιώνα τα δεδομένα και την αντίληψη του χώρου και του χρόνου και προστέθηκαν στον παραδοσιακό χώρο-χρόνο μια ποικιλία νέων ταχυτήτων και εμπειριών. Το κοινό χαρακτηριστικό στοιχείο του νέου τεχνικού χώρου-χρόνου είναι η εκείνο της ροής μηνυμάτων, ανθρώπων, εικόνων, φυσικών πόρων, ήχων, πραγμάτων κτλ., με άλλα λόγια το στοιχείο της ρευστοποίησης. Οι νέοι τεχνικοί χώροι ροής της επικοινωνίας και της μεταφοράς ρευστοποιούν μέχρι σήμερα όλο και περισσότερο την επικοινωνία, τις κοινωνικές σχέσεις, την αντίληψη, τα καθημερινά δεδομένα.

Το μάθημα έχει δύο σκέλη:
1.θα παρακολουθήσει την τεχνολογική και πολιτισμική εξέλιξη της σύγχρονης τηλεπικοινωνίας στο πλαίσιο της εξέλιξης των σύγχρονων τεχνικών δικτύων / τεχνικών χώρων ροής.
2.θα αποσκοπεί στην εκμάθηση και πρακτική άσκηση ποιοτικών μεθόδων έρευνας όσον αφορά την καθημερινή χρήση των σύγχρονων τεχνικών μέσων επικοινωνίας.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία
- Castells, M. (2010): The Rise of the Network Society. The Information Age: Economy, Society, and Culture. Vol. I, 2nd ed., Blackwell Edition (Prologue, Chapter 1, 5, 6)
- Calabrese, A.: The Information Age according to Manuel Castells. A review essay. Στο: http://spot.colorado.edu/~calabres/Castells%20Review.pdf
- Cardwell, D. (2000): Ιστορία της τεχνολογίας. Μεταίχμιο, Αθήνα.(Σελίδες 133-155, 158-170, 178-182, 184-200, 257-264, 286-291, 334-338, 347-374, 377-407, 418-427, 487-505, 508-519)
- Heidenreich, E. (2010): Από την προοπτική στο κινούμενο χώρο. Οι μεταβολές της κοινωνίας, του χώρου και της αντίληψής του ως πλαίσιο ανάπτυξης της μοντέρνας τέχνης. Στο: Σ. Χτούρης/Γ. Ζιώγας (επιμ.), Οι δεσποινίδες της Αβινιόν εκατό χρόνια μετά. Το πολιτισμικό πλαίσιο του μοντέρνου: Σχολές και δίκτυα. Παπαζήση, Αθήνα, σ. 65-78.
- Heidenreich, E. (2009): Χωρίς όρια: Τα δίκτυα ενέργειας. Το παράδειγμα της Ενεργειακής Κοινότητας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Στο: Σ. Χτούρης/ Π. Γρηγορίου (επιμ.), Μικρά, μεσαία κράτη και κοινωνία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρακτικά Συνεδρίου. Παπαζήση, Αθήνα, σ. 211-223.
- Χαϊντενράιχ, E.: Τεχνικοί χώροι ροής. Η πιο οικεία και ταυτόχρονα άγνωστη διαμεσολάβηση μεταξύ φύσης και κοινωνίας. Στο: www.nomosphysis.org.gr.
- Hughes, Th. P. (1983): Networks of Power, Electrification in Western Society, 1880-1930. The Johns Hopkins University Press, Baltimore.
- Latour, B. (2000): Ουδέποτε υπήρξαμε μοντέρνοι. Σύναλμα, Αθήνα
- Lévy, P. (1999): Δυνητική πραγματικότητα. Η φιλοσοφία του πολιτισμού και του κυβερνοχώρου. Αθήνα, Κριτική.